Kocalar

Bu tiyatro metni IB Türkçe A dersi için yazılmış olup Adalet AĞAOĞLU'nun "Kozalar" isimli oyundan ilham alınmıştır.

Ve ilk tiyotro metnim olması hasebiyle gözbebeğimdir.

Kişiler

I. Erkek Kırk yaşlarında soluk benizli bir adamdır. Kırçıllı saçları, kıvanç duyduğu gür bir bıyığı vardır. Külhanbeyliği yapan mafyavâri bir mahalle abisidir.

II. Erkek Ellilerinin başında, irice bir adamdır. Konuştuğunda takatsizce ve kesik kesik konuşur. Yemeğe düşkündür. Anadolu’nun bağrından kopup gelmiştir.

III. Erkek Otuzlarının sonunda bir adamdır. Yamukça bir ağzı vardır. Kulağı kesiktir. Paranın kokusunu kilometrelerce uzaktan alabilir. Belirgin bir Rum aksanı vardır.

---

(Dar bir sokağın iki yana kırışan ölü kıvrımlarına atılı atılıvermiş evler sıralanmaktadır. Bir kahvenin önüne gelişigüzel bırakılmış üç taburede ellerinde birer bardak çay, üç adam oturmaktadır. Ortalarında üç ayaklı bodur bir masa vardır. Yakınlardaki bir pazardan satıcıların bağırtıları duyulmaktadır. Açık pencerelerden yükselen cızırtılı radyo sesleri birbirine karışmaktadır. Sarı tüylerinin rengi tozdan solmuş irice bir köpek kuyruğunu dikmiş, havlaya havlaya sokağın başından gelmektedir.)

I. Erkek Bir erkeğe bıyık şart efenim. (Bıyığını zevkle kıvırır) Siz de bugün bırakmaya başlasanız bir aya kalmaz kıvama gelir. Tabi böyle gür olmaz ama…

II.Erkek Bıyık sevmem ben. (Hüzünle iç çeker) Yemek yerken ağzıma kaçıyor.

III.Erkek Bıyık da gerek tabi amma… Bir erkeğe asıl ne gerek bilmezsiniz siz…

İkisi Ne gerek?

III.Erkek (Bilmişçe) Alaman karısı.

I.Erkek Yaa…

II.Erkek Allah Allah…

III.Erkek Geçen gün vapurda Muratla rastlaştık.

II.Erkek (Şaşkınlıkla) Kolejli Muratla mı?

III.Erkek Olur mu canım? Diğeri. Köşede kaset satan hani.

I. Erkek Almanya’dan ne çabuk dönmüş. Emin misin o olduğuna?

III.Erkek Niçin emin olmayacakmışım? Ben de ilkin şaşırdım. Tanıyamadım. Bir kilo almış ki sormayın…

II.Erkek (Keyifli) Rüzgar esince uçmaz artık.

III.Erkek Takmış bir Alaman karısını koluna, anasının elini öpmeye getirmiş. Kadın bunu bir yılda elliden doksana çıkarmış.

II.Erkek Balık yedirmiştir boyuna… Başka türlü olmaz. Biz de geçen hafta dayıoğluyla bir balık yakaladık. (İki eliyle) Nah iri, eşşek kadar vardı.

I.Erkek Murat da hepimizden fena oldu. Bana bir şey olmaz, bana bir şey olmaz derken…

III. Erkek Tabi canım sapıtmış iyice.

II.Erkek (Geniş ağzını elinin tersiyle silerek) Öyle balığı ızgara yapmaya gelmez. Yağı kaçıverir. Tadı tuzu yağında hayvanın.

III.Erkek Öylelerini iyi bilirim… Rahat oturamazlar. Sonra işin yoksa karakoldan topla.

I.Erkek Yalnız haklarını vermek lazım. Esaslı kavga ediyorlar. Geçen gün meydana inmiştim. Bir baktım millet birbirini boğazlıyor

II. Erkek Hiiç ilişmemek lazım. Geçip gitmeli.

I.Erkek Baktım seyirciler gittikçe artıyor, ben de oturdum köşeye. Yoldan geçen meraklılar, işi sav­saklayan inşaat ameleleri... Köşe başındaki köfteci bile, ocağını bırakıp, geldi. Ben de hoşlanmaya başladım. Vur, ez! Hangisi iyi vuruyorsa, ondan yanayım. Kafasına, kafasına, ha şöyle! Bir de bağırabilsem.

III.Erkek (Alaylı) Bağırsaydın da seni de tıksalardı içeri…

I.Erkek İki taraf da “barış barış” diye bağrışıyordu...

II.Erkek (Hiddetle) Bunu ciddiye alanın da ben aklına turp sıkayım. Barışmış. Meh. Veledi zinalar…

III.Erkek Batsın bu dünya. Zaten memleketin çivisi çıktı. Hele bir mayıs gelsin de sen o zaman gör tantanayı.

I.Erkek Hepsi de senden benden genç. Ayıp ülen ayıp! Yumruk kadar çocuklar döğüş ediyor, çıkardıkları sesten bıyığım ürküyor…

II.Erkek Mayısta kadın kısmını dışarı çıkarmaya gelmez. En iyisi evde başlarında durmak.

(O sırada I. Erkeğin küçük kızı oturdukları yere gelir. Babasının paçasını çekiştirir. I, ayağına dolaşan küçük kızını iteleyerek kurtulmaya çalışsa da kız bırakmaz.)

I.Erkek Git kız! Sümüğünü silsin anan! Söyle kavurma yap­sın akşama.

II.Erkek (Kısık sesle inler gibi) Kavurma… (Oturduğu yerde dikleşerek III’e) Geçen vaazda imam efendi ne dediydi hatırlıyor musun? Misafir ağırlamak sevaptır dediydi…

(I.Erkek duymazdan gelir. Kız kulağına bir şeyler fısıldamaktadır)

I.Erkek (Hiddetle) Fare deliğinden kaçmışmış. Görüyor musun aşifteyi! Benimle oyun ediyor aklınca. Anan gönderdi değil mi? Hadi defol! Babam kuruş vermiyor de. Hava karardı kararacak, seni mi yollamış sokağa? Akşam görürüm hesabını ben onun.

(Kız süklüm püklüm gerisin geri döner.)

I.Erkek Akşam olmuş benim kız sokakta. Ben erkek değil miyim? Böyle yapmazsan olmaz. Arkasından seveceksin, ama yüzüne karşı a’ah!

III.Erkek Öyle, yüz verince astar isterler. Ben zaten bizimkinin doğru düzgün karılığını görmedim. İnsan kocam geliyor der, kendine çeki düzen verir, yeni basma entari­sini giyer… Yok!

I.Erkek Sen de cimrilik yapma, koy eline parasını. Sanki bilmiyoruz. Zırnık koklatmıyorsun kadına. Sen yapmazsan yapacaklar vardır elbet….

III. Erkek Ya, var mıdır? (I’i baştan aşağı süzer.)

II.Erkek (Gerginlikten tedirgin olmuştur. III. Erkeğin masaya bıraktığı gazeteyi alır, göz gezdirir.) Bugünün mü?

III. Erkek Bugünün bugünün. Sabah aldım.

II.Erkek Dünya’dan habersiz yaşıyoruz vesselam. (Kendi kendine mırıldanır) Kimi kurşuna dizmişler yine… Bakanlık makanlık işleri… (Bir anda bağırarak) Aa, bir de devalüasyon çıkmış.

I. Erkek (Hayretle) Yapma yav!

II.Erkek Valla da öyle. (Gazeteyi uzatır) Ne günlere kaldık. İsminde hayır yok bir kere. Kim bilir yine nasıl vuracaklar milleti.

III.Erkek (Bu sözlerden pek eğlenmiş gibidir.) Amma yaptın sen de Devalüasyon bomba değil ki!

II. Erkek (Alınmıştır.) Gavur yapımı değil mi? Ya bomba ya dinamit.

III. Erkek (I.’e) Sen biliyor musun ne demek?

I. Erkek Beni imtihan mı edeceksin? Sanki bilmiyor musun?

III. Erkek Biliyorum ama, yine de soruyorum. Biliyorsan söyle.

I.Erkek (Sinirlenmiştir.) Hem biliyorsun, hem de yine soruyorsun? Önce sen de bakalım. Bildiğini anlayalım.

III. Erkek Bence ne demekse demek, ben sizden soruyorum.

II. Erkek Biz söyleyeceğiz ama, sen bildiğini bir söyle bakalım.

III. Erkek Ben bildiğimi söyleyecek olsam, sizden hiç sormam.

I.Erkek (Sigarasından derin bir nefes çeker. Bir süre kafasını gökyüzüne diker. Sonra aniden) Bilen sormaz. Bilmeyen de biliyorum demez.

(Bir süre sessizce otururlar. Usul usul çaylarını içerler. Köpek sokağın karşısında yere uzanmış, kesik kesik havlamalarına devam etmektedir.)

III. Erkek Susmadı mübarek.

I.Erkek Kanarya ciyaklamasına yeğdir. Ne alıp veremediğin var hayvanla?

II. Erkek (Gözleri hala gazetededir.) Belli ki bir derdi var. Açtır, yahut dişisi ölmüştür zaar. Yoksa ne diye havlayıp dursun böyle içli içli?

III.Erkek Bizim de musalla taşında her gün ölü var. Hiç itlik yapıyor muyuz? Günahım kadar sevmem şu uyuzu.

II. Erkek Köpek eti yenmez. Şöyle besili bir kuzu olsa neyse…

I.Erkek (III.’e) Senin beğenmediğin hayvan senden güzel hayat yaşıyor be. Baksana, yan gelmiş yatıyor sabahtan beri. Karnı acıksa şu kasabın artıklarını dişliyor. Sen de memuriyette ömür çürüt. (Bıyık altından) Asalak herif…

III. Erkek (Homurdanır) Sen kendine bak be…

I. Erkek Pek mi saçma laf ettik! Aldırma yahu, şaka...

II.Erkek (Gazeteyi ikisinin arasına sokar) Bakın, yine petrol çıkarmışlar.

III. Erkek (Kısık sesle hesaplar) Litresi kırk milyondan günde yüz elli litre satsam… Ayda ne kadar eder? Vay anam vay! (Hayıflanır) Şimdi petrol işine girmek vardı…

II.Erkek Petrol falan fayda vermez. Elli kulaç arsanın elli kuruşa satıldığı yıllarda aklımız olsaydı…

I.Erkek (İsyan dolu bir sesle) Topraktan fışkıran parayı birileri topluyor. Biz de eve nasıl ekmek götürsek diye hesap yapıyoruz.

III. Erkek Batsın bu dünya! Bizimki de hayat mı be…

II.Erkek Bizimki ekmeği evde yapıyor. Her gün fırından almaya güç mü yeter?

I.Erkek Benimki de eskiden yapardı. Sonra neymiş? Un biti diye bir şey öğrenmiş. Un biti aşağı un biti yukarı. Çuval çuval un aldım. Bunda bit vardır diye hep döktü. Ziyan oldu.

II.Erkek Gitti börekler…

III. Erkek Benden duymuş olmayın. Bizim müdür karısını boşamış. Kaç zamandır ağzı kokuyor sefaletten. Bizimki kek börek yapınca hayrına götürüyorum, nasiplensin diye…

I.Erkek Hayrına demek… (Homurdanarak) Koltuğunda gözüm var demiyor da…

II.Erkek Ölüm paklar seni be kerkenez. Koca adam olmuşsun, utanmadan milletin dedikodusunu yapıyorsun.

III. Erkek (Sitemle) Size de bir şey anlatmaya gelmiyor… (Kalkar, köpeğin başına kadar yürüyüp bir sigara yakar. Aşağı dökülen küllerden ürken hayvan dükkanın dibine siner.) Cinsi ne bu pirelinin acaba? Sarı gibi tüyleri. Gerçi pek pis. Yıkasam alıcısı çıkar mı acaba?

I.Erkek Adamın bu mahallede sinek vızlasa haberi oluyor. (III’e seslenir) Gel gel. Merak ettirdin bir kere…

III.Erkek (Tekrar oturur) Bizim müdür… (II’ye kaçamak bir bakış atar. Tepki vermediğini görünce anlatmaya devam eder) Ben yüzüne zor bakıyorum kadın nasıl dayansın? Kaçmış…

II. Erkek Deme yav!

III. Erkek (Derin bir iç çekerek) Ben demesem ne çıkar? Tüm büronun dilinde. Kadın geldi bizim müdürün odasına. Bas bas kavga ettiler. Meğer kadının gözü tıfıllardaymış.

I. Erkek Hiç utanma arlanma yok bu kadın milletinde.

İkisi Yook yok, hiç yok

III.Erkek Kadına neler neler dedi: “Otuz senedir ekmeğimi yiyorsun uğursuz karı! Madem bana muhabbetin yok yıkıl karşımdan. Ben daha dincim ulan!” diye bağırınıp duruyordu.

II. Erkek Sonra?

III. Erkek Sonra soğan doğra. Ne bileyim ben sonrasını! Müdür kadını kapının önüne koydu işte.

I. Erkek (İmalı) Kim kimi koymuş…

III. Erkek Valla ötesini bilmem. Bizim müdür kambur mambur, kurt herif. Hiç düşünmezdim böyle perişan olsun…

I. Erkek Gebersin kenef gibi yaşayacağına… Ah, ah kahpe dünya!

II.Erkek Dediğin kadar fenaysa hali, bir haftaya kalmaz indiriverirler koltuğundan. Bizim dayıoğlu da…

III.Erkek (Sözünü keser) Çok bile oturdu. Zimmetine geçirdiği paranın haddi hesabı yok!

II.Erkek Vay namussuz…Çekmiş cezasını tabi. Allah kimsenin yanına kor mu? Komaz. Allah çalış­mayanı, beleşçiyi sevmez. Bunu bilir, bunu söylerim.

I. Erkek Bizim başımıza ne geldiyse dürüstlükten geldi vesselam.

III.Erkek (Neredeyse duyulmaz bir sesle) Haciz de dürüstlükten geldi ya…

(I. Erkek yerinden kalkar gibi olur. Sonra oturur. Bir sigara yakar. Bir süre gergin sessizlik)

II.Erkek Sustu hayvan. (Köpeği işaret ederek) Ne zamandır havlamıyor.

I.Erkek Ses oluyordu arkada. (III’e) İyi halt ettin.

III. Erkek (Duymazlığa vurur, cevap vermez. Bir süre sonra ürkmüş bir sesle) Pek sessiz oldu… Sessizlikte cigaranın tadı çıkmıyor.

II. Erkek Akşamı ettik gene…

(Dediğini doğrular gibi mat aydınlıkta sokak lambaları ölü ölü yanmaya başlar. Okunmakta olan akşam ezanı da bittiğinde ortalığı derin bir sessizlik kaplar. Kimseden çıt çıkmaz. )

I. Erkek Gidelim madem… (Ama hareket etmez)

II. Erkek Yemeğe beklerler… (Ama hareket etmez)

III. Erkek Cigaralar da bitti… (Ama hareket etmez)

(Altlarındaki zemin yumuşamıştır. Toprak oturdukları sandalyeleri yutmaya başlar. Farkına varmazlar.)

I. Erkek Şu sessizlik berbat şey…

II. Erkek Kuş da mı uçmaz?

III. Erkek Köpeği küstürmeseydim keşke…

(Dizlerine kadar toprağa gömülmüşlerdir)

I. Erkek Bizim kocakarının çen çen söylenmelerine razıyım…

II.Erkek Ayranımız yok içmeye… Olsa höpürdete höpürdete geberirsin zevkten…

III. Erkek Kavga neyin de yok ki seyredelim…

(Yalnız kafaları görünmektedir.)

I. Erkek Bu sessizlik berbat şey…

(Toprak üçünü de yutmuştur. Köpek sindiği köşeden hantal adımlarla gelip bir zaman önce üç erkeğin oturduğu yere uzanır. Uyuklamaya başlar…)